อุณหภูมิของร่างกาย เป็นสิ่งที่สามารถบ่งบอกได้ว่าสัตว์ที่ทำการวัดอุณหภูมินั้นมีสุขภาพร่างกายที่ปกติหรือไม่ หรือมีความผิดปกติหรืออาการไม่สบายอย่างไร ซึ่งการวัดอุณหภูมินั้นไม่ได้ทำเฉพาะเมื่อผู้เลี้ยงรู้สึกว่าสัตว์เลี้ยงไม่สบายเท่านั้น แต่ยังสามารถวัดได้ในกรณีที่มีความสำคัญ อย่างเช่น การวัด อุณหภูมิสุนัขใกล้คลอด เพื่อติดตามดูว่าแม่สุนัขสามารถทำการคลอดได้อย่างราบรื่นหรือไม่ หรือมีภาวะแทรกซ้อนอื่นๆ หรือเปล่า ซึ่งในบทความนี้เราจะมาดูรายละเอียดในเรื่องนี้กัน
การวัดอุณหภูมิสุนัขใกล้คลอด มีความสำคัญอย่างไร?
สุนัขในช่วงตั้งท้องและใกล้คลอด เป็นช่วงเวลาที่ผู้เลี้ยงจะต้องดูแลให้ความใส่ใจเป็นพิเศษ เพราะเป็นช่วงเวลาที่ร่างกายของแม่สุนัขมีการเปลี่ยนแปลงและอาจมีโอกาสเกิดภาวะแทรกซ้อนได้ทุกขณะ ดังนั้นการติดตามดูแลและประเมินอาการผิดปกติ จึงเป็นสิ่งที่ผู้เลี้ยงต้องทำอย่างต่อเนื่องสม่ำเสมอ โดยนอกจากการสังเกตพฤติกรรมที่เปลี่ยนแปลงและอาการผิดปกติต่างๆ ที่เห็นได้จากภายนอกแล้ว
สิ่งที่สามารถใช้ประเมินได้ง่ายอีกวิธีการหนึ่งก็คือ การวัดอุณหภูมิของสุนัข หาก อุณหภูมิสุนัขใกล้คลอด มีการเปลี่ยนแปลงที่แตกต่างไปจากค่าปกติ ก็ทำให้ผู้เลี้ยงรู้ว่าต้องมีความผิดปกติบางอย่างเกิดขึ้น ทำให้มีการตัดสินใจแก้ไขปัญหา อย่างเช่น รีบพาสุนัขไปพบแพทย์อย่างเร่งด่วนก่อนที่อาการจะแย่ลง ซึ่งจะช่วยรักษาชีวิตของสุนัขทั้งแม่และลูกเอาไว้ได้อย่างทันท่วงที
ดังนั้น ผู้เลี้ยงจึงควรต้องเรียนรู้วิธีการที่จะวัดอุณหภูมิของสุนัข โดยเฉพาะการวัด อุณหภูมิสุนัขใกล้คลอด จึงเป็นสิ่งที่มีความจำเป็นและมีประโยชน์ที่จะต้องทำได้อย่างถูกวิธี เพื่อให้ได้ค่าอุณหภูมิที่แม่นยำและลดอาการบาดเจ็บขากการวัดอุณหภูมิไม่ถูกวิธี
อุณหภูมิปกติของสุนัขปกติ คือเท่าไร?
ก่อนที่จะเรียนรู้วิธีการวัดอุณหภูมิของสุนัข ผู้เลี้ยงหรือผู้ดูแลต้องรู้ก่อนว่าอุณหภูมิปกติของสุนัขนั้นอยู่ที่เท่าไหร่ เพื่อที่เมื่อวัดค่าออกมาแล้วจะสามารถประเมินได้เบื้องต้นว่าสุนัขมีอาการผิดปกติ หรือไม่สบายตรงไหน ซึ่งอุณหภูมิปกติของสุนัขจะอยู่ที่ 37.5-39 องศาเซลเซียส หรือโดยทั่วไปแล้วจะวัดเป็นอุณหภูมิแบบฟาเรนไฮต์ซึ่งค่าปกติจะอยู่ที่ 101-102.5 องศาฟาเรนไฮต์ แต่ทั้งนี้อุณหภูมิปกติของสุนัขจะมีความแตกต่างกันไปตามขนาดตัวและสายพันธุ์ ดังต่อไปนี้
- ลูกของสุนัขสายพันธุ์เล็ก อุณหภูมิปกติจะอยู่ระหว่าง 38.6 ถึง 39.3 องศาเซลเซียส
- สุนัขสายพันธุ์เล็กโตเต็มวัย อุณหภูมิปกติจะอยู่ระหว่าง 38.5 ถึง 39 องศาเซลเซียส
- สุนัขสายพันธุ์ขนาดกลาง อุณหภูมิปกติจะอยู่ระหว่าง 37.5 ถึง 39 องศาเซลเซียส
- ลูกของสุนัขพันธุ์ใหญ่ อุณหภูมิปกติจะอยู่ระหว่าง 38, 2 ถึง 39 องศาเซลเซียส
- สุนัขสายพันธุ์ใหญ่โตเต็มวัย อุณหภูมิปกติจะอยู่ระหว่าง 37.4 ถึง 38.3 องศาเซลเซียส
สำหรับอุณหภูมิสุนัขใกล้คลอดนั้นจะต่ำกว่าปกติเล็กน้อยในช่วง 12- 24 ชั่วโมงก่อนคลอดอย่างน้อย 1-2 องศา ดังนั้นเมื่อทำการวัดอุณหภูมิของแม่สุนัขในช่วงเวลาดังกล่าวก็จะมีค่าที่แตกต่างจากค่าเฉลี่ยปกติเล็กน้อย แต่หากอุณหภูมิสูงหรือต่ำไปกว่านี้ก็เป็นสัญญาณที่บ่งบอกว่าอาจเกิดอันตรายได้
อุณหภูมิสุนัขใกล้คลอดต่ำกว่าปกติ แบบไหนจึงจะเรียกว่าปลอดภัย
ดังที่กล่าวมาข้างต้นแล้วว่าอุณหภูมิสุนัขใกล้คลอดอาจลดต่ำลงกว่าค่าปกติได้ประมาณ 1-2 องศาเซลเซียส อย่างเช่น หากโดยปกติแล้วสุนัขของคุณมีอุณหภูมิปกติอยู่ที่ 38.5 องศาเซลเซียส แต่ในช่วง 12-24 ชั่วโมงก่อนคลอด วัดอุณหภูมิได้ระหว่าง 36.5-37.5 องศาเซลเซียส ก็ยังถือได้ว่าอยู่ในระดับปกติ ซึ่งการลดลงของอุณหภูมิในภาวะใกล้คลอดนี้มีความเกี่ยวข้องโดยตรงกับฮอร์โมน Progesterone ในร่างกายของแม่สุนัข ดังนั้น เมื่อวัดอุณหภูมิของแม่สุนัขใกล้คลอดแล้วมีระดับที่ต่ำลงก็หมายความว่าใกล้เวลาที่แม่สุนัขจะคลอดเต็มทีแล้ว
แต่หากวัดอุณหภูมิของแม่สุนัขได้ผลออกมาในระดับที่ต่ำกว่าปกติไปมาก อาจเป็นสัญญาณของความผิดปกติ ยิ่งเมื่อมีอาการอื่นร่วมด้วย เช่น ซึม นอนขดตัว ไม่ขยับเคลื่อนตัวไปไหน ต่างจากอาการปกติของสุนัขใกล้คลอดที่มักจะกระวนกระวาย อยู่ไม่สุข ซึ่งเมื่อเกิดภาวะเช่นนี้ขึ้นมาผู้เลี้ยงก็ต้องรีบตัดสินใจพาสุนัขไปพบแพทย์โดยด่วนเพื่อหาสาเหตุและทำการรักษา
ในทางตรงกันข้าม เมื่อแม่สุนัขเริ่มมีอาการเบ่งคลอดแล้ว แต่อุณหภูมิร่างกายกลับสูงขึ้นกว่าปกติ ร่วมกับมีอาการเซื่องซึม หรือแม่สุนัขหยุดเบ่งและมีเลือดไหลออกจากช่องคลอด ก็ถือว่าเป็นอีกหนึ่งในอาการที่ผิดปกติที่ต้องรีบพาแม่สุนัขไปพบแพทย์โดยด่วนเช่นเดียวกัน เพื่อให้ความช่วยเหลือก่อนอาการจะแย่ลงกว่าเดิม
ดังนั้นจะเห็นว่าการวัดอุณหภูมิสุนัขใกล้คลอดนั้นเป็นสิ่งที่มีความสำคัญอย่างมาก เพราะจะช่วยให้ผู้เลี้ยงหรือผู้ดูแลสามารถประเมินอาการผิดปกติของแม่สุนัขได้อย่างรวดเร็ว จะได้นำตัวสุนัขไปถึงมือแพทย์เพื่อให้การช่วยเหลือได้ทันเวลาก่อนที่จะเกิดความผิดปกติใดๆ ไปมากกว่านี้
วิธีวัดอุณหภูมิสุนัขใกล้คลอดที่ถูกต้องควรทำอย่างไร
วิธีการวัดอุณหภูมิของสุนัขนั้น จะต้องทำอย่างถูกวิธีเพื่อให้ได้อุณหภูมิที่ถูกต้อง แม่นยำ และด้วยความที่สุนัขบางตัวนั้นจะไม่ค่อยยอมให้วัดอุณหภูมิกันง่ายๆ อาจจะมีการดิ้นหรือขัดขืนที่อาจทำให้เกิดการบาดเจ็บได้ ดังนั้นการวัดอุณหภูมิสุนัขจึงต้องทำตามขั้นตอนที่ถูกต้องดังต่อไปนี้
1.เลือกซื้อปรอทวัดอุณหภูมิซึ่งเป็นหลอดแก้วที่ใช้สำหรับเด็ก เนื่องจากมีรูปทรงกลมและมีขนาดเล็ก เหมาะสำหรับที่จะใช้ในการวัดอุณหูมิร่างกายสุนัขได้อย่างพอเหมาะ ไม่ควรใช้ปรอทวัดไข้สำหรับผู้ใหญ่เพราะอาจมีขนาดใหญ่เกินไป แต่ทั้งนี้หากเป็นไปได้ควรสั่งซื้อปรอทสำหรับวัดไข้สุนัขโดยเฉพาะ ที่จะมีความเหมาะสมและวัดอุณหภูมิได้อย่างแม่นยำมากที่สุด
2.ช่องทางในการวัดอุณหภูมิร่างกายสุนัข คือ ทางทวารหนัก ที่จะวัดได้อุณหภูมิที่แท้จริงและใกล้เคียงกับอุณหภูมิที่แท้จริงของสุนัข
3.ก่อนทำการวัด ให้สลัดปรอทประมาณ 2-3 ครั้งเพื่อให้ระดับปรอทลงไปอยู่ในกระเปาะหรืออยู่ในระดับที่ต่ำที่สุด
4.เมื่อจะทำการวัด ให้ยกหางสุนัขขึ้นเพื่อไม่ให้กีดขวางการวัด จากนั้นสอดปรอทเข้าไปในรูทวารของสุนัขให้ลึกประมาณ 1- 1นิ้วครึ่ง รอเวลาประมาณ 2 นาที แล้วดึงออก
5.ในระหว่างที่ทำการวัด หากสุนัขดิ้นหรือขัดขืนควรปลอบประโลมสุนัขให้สงบลง อย่าพยายามจับตัวหรือฝืนตัวสุนัขเพราะยิ่งจะทำให้เกิดการต่อต้านที่อาจจะทำให้ปรอทแตกหรือเกิดการบาดเจ็บได้
6.เมื่อดึงปรอทออกมา ให้ใช้กระดาษเช็ดทำความสะอาดปรอทก่อนอ่านอุณหภูมิ
7.หากอุณหภูมิสูงหรือต่ำกว่าปกติ ควรปรึกษาแพทย์เพื่อตรวจหาความผิดปกติที่อาจจะเกิดขึ้นซึ่งจะได้ให้การช่วยเหลือได้ทันท่วงที
สำหรับสุนัขที่ตั้งท้อง ผู้ดูแลควรมีการวัดอุณหภูมิของสุนัขอย่างสม่ำเสมอ และจดบันทึกไว้เพื่อที่จะได้ติดตามอาการและความผิดปกติต่างๆ ที่อาจจะเกิดขึ้น ซึ่งเมื่อไหร่ก็ตามที่แม่สุนัขมีอุณหภูมิร่างกายต่ำลง ร่วมกับมีอาการกระวนกระวาย อยู่ไม่สุข ก็เป็นสัญญาณที่บ่งบอกว่าใกล้จะถึงเวลาคลอดแล้วซึ่งผู้เลี้ยงจะสามารถเตรียมตัวได้อย่างทันท่วงที อย่างไรก็ตาม คำแนะนำสำหรับการวัดอุณหภูมิสำหรับแม่สุนัขตั้งท้องก็คือ ควรวัดอุณหภูมิล่วงหน้าประมาณ 3 วันและวัดอย่างต่อเนื่องทุก 3 ชั่วโมงจนกว่าจะคลอด
อุณหภูมิต่ำกว่าปกติ ทั้งที่ไม่ใช่ช่วงใกล้คลอด ปกติหรือไม่?
ผู้เลี้ยงที่วัดอุณหภูมิของสุนัขอย่างต่อเนื่อง เมื่อพบว่าอุณหภูมิ่ร่างกายของสุนัขต่ำกว่าปกติทั้งที่ไม่ได้ตั้งท้องหรือใกล้ช่วงจะคลอด อาจเป็นไปได้ว่าน้องหมามีอาการเจ็บป่วย หรือร่างกายมีการสูญเสียความร้อนมากเกินไป ซึ่งอุณหภูมิที่ต่ำกว่าปกติอย่างมากนั้นไม่ใช่เรื่องดี เพราะเป็นสัญญาณที่บ่งบอกว่าระบบการควบคุมอุณหภูมิในร่างกายเกิดความผิดปกติ หรือได้รับยาบางอย่างที่ไปกดการทำงานของระบบควบคุมอุณหภูมิของร่างกาย ดังนั้นเมื่อพบว่าสุนัขมีอุณหภูมิต่ำกว่าปกติโดยไม่ได้อยู่ในภาวะตั้งท้องหรือใกล้คลอด โดยเป็นอุณหภูมิที่ลดต่ำกว่าค่าปปกติมากกว่า 2 องศาเซลเซียส ควรรีบพาไปพบแพทย์โดยด่วน
อุณหภูมิที่ต่ำผิดปกติของสุนัข จะทำให้การทำงานของหัวใจผิดปกติ หัวใจจะเต้นช้าลง รวมทั้งอัตราการหายใจช้าลงจนทำให้การแลกเปลี่ยนก๊าซในร่างกายลดต่ำลงด้วย ส่งผลให้ออกซิเจนในเลือดต่ำ มีภาวะเลือดเป็นกรดและทำให้ระบบประสาทเกิดความผิดปกติ หากปล่อยเอาไว้โดยไม่แก้ไขก็จะทำให้เกิดภาวะช็อคและเสียชีวิตได้ ดังนั้นผู้เลี้ยงจึงต้องหมั่นสังเกตอาการภายนอกรวมทั้งวัดอุณหภูมิร่างกายของสุนัขเพื่อประเมินความผิดปกติแรกเริ่มก่อนที่จะสาย
วิธีดูแลสุนัขทั้งแม่และลูกหลังคลอด เมื่ออุณภูมิต่ำกว่าปกติ
เมื่อสุนัขมีอุณหภูมิร่างกายต่ำลงกว่าปกติ หรือแม่สุนัขหลังคลอดที่มีภาวะอุณหภูมิร่างกายต่ำ ควรให้การดูแลอย่างถูกวิธีเพื่อป้องกันอันตรายและภาวะแทรกซ้อนที่อาจเป็นอันตราย โดยสามารถทำได้ด้วยวิธีการดังต่อไปนี้
อย่าเพิ่งอาบน้ำให้แม่สุนัขหลังจากคลอด
เพราะอย่างที่กล่าวไปแล้วว่าแม่สุนัขจะมีอุณหภูมิร่างกายต่ำลงเมื่อมีการคลอด การอาบน้ำจะยิ่งทำให้อุณหภูมิร่างกายต่ำลงไปกว่าเดิมอีกจนอาจเป็นอันตรายได้ ดังนั้นหากแม่สุนัขเปื้อนคราบเลือดและคราบสกปรก ควรใช้การเช็ดตัวด้วยผ้าสะอาดไปก่อน รวมถึงลูกสุนัขด้วย ซึ่งหากจะอาบน้ำควรรอให้ผ่านไปประมาณ 2-3 สัปดาห์หลังคลอดก่อน
ดูแลร่างกายแม่และลูกสุนัขให้อบอุ่น
โดยหาผ้าห่มตัวให้แม่สุนัขเพื่อเพิ่มความอบอุ่นหรืออาจใช้โคมไฟร้อนเพื่อเพิ่มอุณหภูมิเมื่ออยู่ในช่วงที่มีอากาศเย็นมากๆ รวมทั้งลูกสุนัขที่ต้องพาไปเลี้ยงไว้ในกล่องที่สามารถเก็บอุณหภูมิได้เพื่อป้องกันไม่ให้ร่างกายเย็นเกินไป เพราะลูกสุนัขเพิ่งคออดใหม่ๆ นั้นร่างกายยังไม่สามารถควบคุมอุณหภูมิได้ดีนัก
สวมใส่เสื้อผ้าให้ร่างกายอบอุ่น
สำหรับสุนัขพันธุ์เล็กหรือพันธุ์ขนสั้น ผู้เลี้ยงอาจหาเสื้อผ้าอุ่นๆ มาสวมให้เพื่อช่วยให้ความอบอุ่น และเมื่อจะให้นมค่อยเปิดเสื้อออก
กระตุ้นให้สุนัขวิ่งเล่นบ้าง
สุนัขโดยทั่วๆ ไปหากต้องการดูแลร่างกายให้อบอุ่น นอกเหนือจากการหาเสื้อผ้ามาสวมใส่ให้เพิ่มเติมในช่วงอากาศหนาวเย็นแล้ว การกระตุ้นให้สุนัขเคลื่อนไหวด้วยการวิ่งเล่นก็จะช่วยให้ร่างกายอบอุ่นขึ้น
จะเห็นได้ว่าอุณหภูมิร่างกายของสุนัขนั้นเป็นสิ่งที่สามารถบ่งบอกถึงอาการเจ็บป่วยหรือความผิดปกติที่อาจเกิดขึ้นได้ โดยเฉพาะแม่สุนัขใกล้คลอดที่ควรมีการติดตามอุณหภูมิร่างกายอย่างต่อเนื่องและใกล้ชิดเพื่อที่จะได้คาดการณ์เวลาในการคลอดได้อย่างแม่นยำ และยังเป็นการช่วยป้องกันความผิดปกติและภาวะแทรกซ้อนอื่นๆ ที่อาจเกิดขึ้นอย่างได้ผลดี
การวัดอุณหภูมิสุนัขใกล้คลอดนั้นเป็นวิธีการที่ผู้เลี้ยงหรือผู้ดูแลใช้ติดตามประเมินสภาวะร่างกายของแม่สุนัขในขณะที่ทำการคลอดได้ และนอกจากนี้ ก็ยังสามารถติดตามได้ในช่วงหลังคลอดเพื่อที่จะได้ดูแลแม่สุนัขที่อยู่ในภาวะหลังคลอดและลูกสุนัขเกิดใหม่ให้มีสภาวะที่ปลอดภัย ปราศจากอาการแทรกซ้อนที่เป็นอันตราย
อ่านเรื่องราวสาระสัตว์เลี้ยงอื่น ๆ เพิ่มเติม;
